واریس چیه؟

چرا واریس یک بیماری محسوب می‌شود؟

چون عارضه این اختلال فقط ایجاد کلاف‌های عروقی درهم پیچیده روی اندام تحتانی نیست و فرد مبتلا دچار مشکلات دیگری هم می‌شود؛ مثلا نمی‌تواند مدت طولانی سرپا بایستد و دچار خستگی زودرس، درد تیرکشنده در ساق و سوزش پا می‌شود. این افراد برای کم کردن علائم باید دراز بكشند و پاها را کمی بالاتر از سطح بدن قرار دهند تا عروق آنها تخلیه شود و بتوانند دوباره كارهای روزانه خود را از سر گیرند. علائم هنگام صبح وجود ندارد و بیماران هرچه به ساعت‌های پایانی روز نزدیک‌تر می‌شوند، عوارض‌شان افزایش می‌یابد.
چرا سر پا بودن بیمار باعث پر شدن عروق و درد پا می‌شود؟

سیاهرگ‌ها وظیفه برگرداندن خون بدون اکسیژن به قلب را برعهده دارند. این خون باید خلاف جاذبه مسیر خود را طی کند پس وابستگی شدید به ساختار جداری و دریچه‌های لانه کبوتری داخل دیواره دارد و اگر ساختار جداری رگ و دریچه‌ها نارسا شوند، واریس به‌وجود می‌آید در این صورت خون دیگر نمی‌تواند به سمت بالا حرکت کند و به پایین پس زده می‌شود بنابراین خون تجمع می‌یابد و فشار روی رگ افزایش می‌یابد.
تورم رگ‌ها و اختلال تا کجا پیش می‌رود؟

تجمع خون به دیواره رگ فشار می‌آورد. به دنبال آن مقداری از گلبول قرمز به بیرون از رگ نشت و داخل ساق رسوب می‌کند و تجزیه می‌شود. ماده رسوبی همان آهن هموگلوبین است که رسوب کرده و رنگ پوست را سیاه می‌کند. به‌تدریج پوست پا سفت، ضخیم و ملتهب می‌شود. با افزایش فشار به پا، زخم‌هایی نیز در ناحیه قوزک داخلی آشکار می‌شوند که به زخم‌های وریدی معروفند. این زخم‌ها تقریبا به اندازه یک سکه هستند که فقط با درمان واریس بهبود می‌یابند. پاره شدن عروق هم ممکن است خونریزی زیادی ایجاد کند و در نهایت تاخیر در درمان واریس می‌تواند عوارض خطرناکی مانند لخته در عروق ایجاد کند. چنین بیمارانی با درد شدید و ناتوان‌کننده و کبودی اندام مراجعه می‌کنند. اگر لخته‌ها عمقی باشند، ممکن است تکه‌ای از لخته جدا و وارد گردش خون شود و در نهایت به ریه و قلب برسد و باعث مرگ بیمار ‌شود.

علل بروز واریس

یکی از مهمترین عوامل بروز واریس در افراد عامل وراثت است، پس از آن می توان به کشیدن سیگار و ایستادن طولانی مدت روی پاها به ویژه در مشاغلی مانند، معلمی، مهمانداری هواپیما و آرایشگری اشاره کرد. بالارفتن فشار شکم در اثر یبوست یا زایمان پوشیدن لباس‌های خیلی تنگ و استفاده از قرص‌های هورمونی (استروژن پروژسترون)‌ از دلایل گشاد شدن سیاهرگ های بدن و بروز واریس می باشد.
افرادی که در خانواده به ویژه بستگان درجه یک خود فردی مبتلا به واریس دارند، باید نکاتی را مانند کنترل وزن، فعالیت فیزیکی، تغذیه مناسب، سیگار نکشیدن و ایستادن طولانی مدت روی پاها را رعایت کنند.
علاوه بر این افرادی که در مشاغلی مانند معلمی، مهمانداری هواپیما و آرایشگری هستند، بهتر است از جوراب های طبی پیشگیری کننده استفاده کنند.
درمان واریس چیست؟

واریس به 4 درجه تقسیم‌بندی می‌شود و با توجه به نوع آن باید درمان مناسبی انجام شود. درمان نگهدارنده (پوشیدن جوراب) و عمل جراحی است.
در این بیماری، رگ آسیب‌دیده است و تا وقتی صدمه‌های وارده ترمیم نشود، عارضه همچنان باقی می‌ماند. برای بهبود کامل دو راه وجود دارد؛ جراحی و لیزر. با عمل جراحی، رگ از بدن بیمار خارج می‌شود. با جراحی و خروج رگ، جریان خون را به حالت طبیعی برمی‌گردانند. در روش‌های جدید، عمل جراحی باز انجام نمی‌شود و رگ را با کمک لیزر جمع و در واقع ترمیم می‌کنند. نتیجه درمان با استفاده از جراحی باز و لیزر یکسان است ولی لیزر بدون بیهوشی، بدون درد و سرپایی است. البته نوع دیگری از درمان واریس‌های محدود، تزریق مواد خاصی به داخل عروق است که باعث انسداد رگ می‌شود. این روش درمانی برای واریس‌های بزرگ كارایی ندارد و امكان عود زیاد است.
بعد از درمان، احتمال عود وجود دارد؟

اگر درمان درست باشد و دستورهای پزشک بعد از جراحی رعایت شود، مشکلی پیش نخواهد آمد و حتی نیازی به پوشیدن جوراب واریس در آینده هم نیست. واریس ارثی است ولی کارهای سنگین یا وضعیتی مانند بارداری که فشار زیادی به اندام تحتانی وارد می‌‌‌کند، باعث عود آن می‌شود.

چه کنیم واریس نگیریم‌

کسانی که در ابتدای ابتلا به بیماری هستند، می‌توانند با مراجعه به پزشک و پوشیدن جوراب مخصوص بیماری خود را درمان کنند. در این میان افرادی که به این بیماری مبتلا نیستند ولی فاکتورهای خطر از قبیل (ارث)‌ و (مشاغل نشسته)‌ را دارند، می‌توانند با پوشیدن جوراب‌های استاندارد از بروز این بیماری پیشگیری کنند.
این بیماری پرهیز غذایی خاصی ندارد و با عدم اضافه وزن می‌توان تا حد زیادی از پیشرفت بیماری پیشگیری کرد.
یبوست می‌تواند تا حد بسیار زیادی باعث تشدید بیماری شود. مثلا هموروئید که نوعی واریس در ناحیه مقعد است، بر اثر یبوست بروز می‌کند و به نام (بواسیر)‌ شناخته می‌شود و اگر این عارضه در ناحیه مری ظهور پیدا کند به آن واریس مری گفته می‌شود.
اگر واریس در طولانی مدت درمان نشود باعث ایجاد زخم واریسی و لخته خون در وریدهای واریسی به نام (ترومبو فلبیت)‌ می‌شود، بنابراین بهتر است همه افراد بخصوص خانم‌هایی که در پا و اندام تحتانی خود علایمی از واریس مشاهده کردند، قبل از پیشرفته شدن بیماری خود به پزشک متخصص عروق مراجعه و با پیگیری، بیماری خود را درمان کنند./